මගේ රැකියාව ගැන යමක්...

මම අද මේ ලියන්න යන්නේ...හුගක් අය නොදන්නා..සේවාවක් ගැන...
මාත් මේ සේවාවේ නියුතු කෙනෙක් නිසා දැනුම බෙදා ගන්න හිතුනා ඒ සම්බන්ධව...
රෝගී සත්කාර සේවාවන් අතර..බොහෝ දෙනා නොදන්නා..වෘත්තියක් ගැනයි මම අද මේ ලියන්නේ...

වෘත්තීය චිකිත්සාව....

අහල නෑ නේද?


කටු චිකිත්සාව....නිල චිකිත්සාව නම් අහල ඇති....
ඒත්...මේක ගැන දන්නා අය නම් හරිම විරලයි...
ඉස්සර නම් ..මගෙන් කවුරු හරි මොකක්ද ඔයා කරන ජොබ් එක කියලා ඇහුවම...හොස්පිටල් එකේ වැඩ කරනවා..කියනවා..හැරෙන්න මාත් ඒ හැටි විස්තර කරන්න යන්නේ නැහැ...මොකද එතකොට යන ගමන නවත්තල මේක ගැන කියන්න වෙන නිසා....
ඒ මම මගේ ජොබ් එකට ආව කාලේ...මීට අවුරුදු 16 කට කලින්...(මේක දිහා බලන් මගේ වයස කීයද කියලා හොයන්න යන්න එපා...හොඳේ...)
මම උසස් පෙළ ඉවර වෙලා..ඉන්න කාලේ නිකමට වගේ ඉල්ලුම් පත්‍රයක් දැම්මා අතුරු වෛද්‍ය සේවාවන් සඳහා බඳවා ගැනීමට...පලවෙනි සැරේ A/L ලියල  දාපු ඉල්ලුම්පත්‍රයට සම්මුක පරීක්ශනේ එද්දී..දෙවැනි සැරේටත් මම A/L කරලා කැම්පස් තේරිලා ...
කැම්පස් කිව්වට...බයෝ තමයි...හිතේ හැමදාම තිබුනට දොස්තර කෙනෙක් වෙන හීනේ ...ඒකට හරියන්න පාඩම් කලේ නැහැනේ...ඉතින් යන්තම් බයෝ වත් තේරුනා මදැයි ...
ඒ වුනාට ඉස්සර ඉදල ම හිතේ තිබුනේ අර හීනේ..නිසා....කැම්පස් යන අදහස අතහැරලා...අර interview එකට ගියා...
එතකොට මට ආව වෘත්තීය තමයි..මේ වෘත්තීය චිකිත්සක කියන තනතුර...මේ ගැන මම කිසිම දෙයක් දන්නේ නැහැ..
අපේ අම්මා අඳුනන නර්ස් කෙනෙක් ගෙන් ඇහුවම කිව්වලු...අපෝ..ඒක හරියන එකක් නෙවෙයි...ඔය අංගොඩ වගේ හොස්පිටල් වල ලෙඩ්ඩුන්ට එක එක ඒවා උගන්නන එකයි ඕක කරලා කරන්න වෙන්නේ කියලා...
දැන් ඉතින් මොකද කරන්නේ...අම්ම තාත්තා වුනත් බල කරන්නේ නැහැ..කියන්නේ තමන්ගේ කැමැත්තක්....කියලා...
කමක් නෑ..ඔන්න ඔහේ ඕන දෙයක් කියලා යන්නම හිත හදාගත්ත...ගිහින් වැඩේ හරියන පාටක් නැත්නම් එනවා ගෙදර කියලා හිතන්ම තමයි ගියේ....


ගියාම තමයි වැඩේ අමාරු කෑම තේරුනේ...අවුරුදු දෙකක් ට්‍රේනින්....කොළඹ...නිවාඩුත් නැහැ...ජීවිතේට බෝඩිමක ඉඳලත් නැහැ(මම හිතන්නේ ඉතිහාසේටම ගෙදරක ඉඳල බෝඩිමකට ඇවිත් මහත් වුන එකම කෙනා මම වෙන්න ඇති..ඒ බෝඩිමේ විස්තර වෙන දවසක කියන්නම්කො)...

කමක් නෑ ...කියලා ඔන්න ඒ අභියෝගයත් බර ගත්තා...

මුල අවුරුද්දේ..ඉගන ගන්න වුනේ..anatomy..physiology..kinesiology...psychology...ඔන්න ඔය වගේ ඒවා...දෙය්යනේ කියලා අර යන්න ආසාවෙන් හිටපු මෙඩිකල් කොලේජ් එකටත් යන්න ලැබුනා සමහර ලෙක්චර්ස් වලට..දෙවැනි අවුරුද්ද ඊට එහා...psychiatry...theory and practical skills  ඒ වගේම management and administration..ඉගන ගත්තා...කොහොමින් කොහොම හරි අවුරුදු දෙකකුත් ගෙවිල ගියා..අන්තිමට අමාරුම  විභාග දෙකක් පාස් වෙලා...පත්වීම අරන් ආවා...

දැන් තමයි ඉතින් මේ මොකක්ද කියලා ටික ටික තේරෙන්න ගත්තේ..
අපි හැමෝම වෘත්තීය කියපු ගමන් හිතන්නේ රස්සාවක් ගැන නේ...නමුත් මේ occupation කියන වචනේ ඊට වඩා ලොකු අර්ථයක් තියනවා...occupy කියන්නේ නිරත වීම..අපි හැමෝම එදිනෙදා කටයුතු වල නිරත වෙනවා..මේ නිරත වීම්..සමහර විට .....අධ්‍යාපන කටයුතු,ව්‍යාපාරික කටයුතු,රැකියාවේ කටයුතු..ඒ වගේම...විනෝදාංශ වගේ දේවල් වල එන කටයුතු..ඇයි...ආගමික..ඒ වගේම අධ්‍යාත්මික කටයුතු..ඔන්න ඔය වගේ..කටයුතු කොයි තරම් ගොඩක අපි ජීවිතේ නියැලෙනවද...?

අපිට අසනීපයක්...සරලවම කිව්වොත් උණක් හැදුනම...අපිට ඉස්සෙල්ලම වෙන්නේ මොකක්ද...කන්න බෑ..ඊට පස්සේ ඇඳෙන් නැගිට ගන්න බෑ..ඊළඟට රස්සාවට,පාසලට යන්න බෑ..ඉතින් මේ දේවල් නිසා මොකද වෙන්නේ..අපේ occupy වීම තමයි අඩාල  වෙන්නේ...මා උණ හෙම්බිරිස්සාව ගැන කිව්වට මගේ පරාසයේ ඉන්නේ ඊට වඩා ගොඩක් අමාරු ආබාධ වලට ලක් වුන අය..

මේ අයගේ occupy වීම් ගැන කතා කරන්න ගියොත් ඒක ලොකු විස්තරයකට යන්න වෙනවා...ඒ නිසා එය පසුවට තබලා ...මම මගේ වෘත්තීය ගැන ලියන්නම්කො...

වෘත්තීය චිකිත්සාවෙන් කෙරෙන්නේ...දීර්ඝ කාලීනව හෝ කෙටි කාලීනව ආබාධ වලට ලක් වන පුද්ගලයන්ට..නැවත ක්‍රියාකාරී දිවියක් ලබා දීමට සහය  වීමයි...මෙහිදී රෝගියා ගේ නොහැකියාව වගේම ඉතුරු වී ඇති හැකියාවන්ද ඉතා අවධානයෙන් සලකනු ලබනවා..මොකද සමහර රෝගීන් ගත්තම...ඒ අය බොහෝ විට සිහි කල්පනාව පමණක් යන්තමට ඉතුරු වුන අය...ඒ ටික පවා මනුස්සයෙකුට කොයි තරම් වටිනවද කියලා දැනෙන්න නම්...එහෙම කෙනෙක් ව දකින්නම ඕන...
මේ සියලු හැකි නොහැකි කම් සලකා බලා අපි රෝගියා වෙනුවෙන් plan එකක් හදා ගන්නවා...පියවරෙන්..පියවරට...ක්‍රියාකාරකම් තමයි වෘත්තීය චිකිත්සාවේ එන මුලිකම ප්‍රතිකාර ක්‍රමය...කිසිම යන්ත්‍රයකට බැරි දේවල්...මේ ක්‍රියාකාරකම් තුලින් කෙනෙකුට ලබා දිය හැකියි..

මේ සමගම රෝගියා මූලිකවම සිටින...තව කෙනෙක් මත සියලු කටයුතු වලට යැපෙන තත්වය..ඒ කියන්නේ   dependency භාවය..ක්‍රමානුකුලව අපි හදනවා..ඔහුගේ ස්වාධීනත්වය තෙක්..independency...
මෙහිදී සමහර විට ලොකු අභියෝගවලට මුහුණ දෙන්න වෙනවා...අර නිමල් ගේ කතාවේ වගේ..
රෝගියා ගේ 100% හැකියාව ලබා ගන්න බැරි වුනොත්..අපි ඉතුරු ටික ..ඔහුගේ පරිසරය සහ භාවිත කරන උපකරණ වෙනස් කිරීම තුලින් ලබා දෙනවා..මෙයට කියන්නේ adaptation කියලා...

සාර්ථක අසාර්ථක භාවය මිනුම් දණ්ඩක් වුනත්..හැම දේටම විකල්ප ක්‍රමත් තියනවා...
කොහොම වුනත්...වෘත්තීය චිකිත්සාවේ අවසාන අරමුණ වන්නේ..රෝගියා...තම දින චර්යාවේ කටයුතු ,රැකියාවේ කටයුතු,අධ්‍යාපනික කටයුතු , ඒ වගේම...සමාජීය සහ විනෝදාස්වාදය සදහා කරනු ලබන කටයුතු...ආදී දෙයෙහි..ස්වාධීන පුද්ගලයකු බවට පත් කර..සමාජයට වැඩ දායී පුද්ගලයකු කිරීමයි...

මේ සඳහා..රෝගී වූ තැනැත්තාගේ පමණක් නොවෙයි ඔහුගේ නිවැසියන් ගේ...කාර්ය මණ්ඩලයේ..ඒ වගේම අසල්වාසීන්ගේ..සමාජීය සංවිධාන වල.සහය අපි ලබා ගන්නවා...

සීමාවන්ට පෙර හැකියාවන් දකින්න...එයයි අපේ වෘත්තීය තුලින් කෙනෙකුට දෙන මුල්ම උපදෙස..

see the potentials...before limitations..

                                   OCCUPATIONAL THERAPY....it is an art of living....